• img-book

    Στέλιος Χαλκίτης

SALE!

Το περιεχόμενο αυτού του βιβλίου αποτελείται από σημειώσεις που κατέγραψα κατά καιρούς και τις οποίες χρησιμοποίησα οδηγητικά κατά τη συγγραφή μιας ανέκδοτης φιλοσοφική πραγματείας.(…)

Από τον Αντί-πρόλογο του βιβλίου

Αποσπάσματα

Οι καταφάσεις πρέπει να λαμβάνονται συνεπεία της διάψευσης μιας έκτακτης άρνησης.

Οφείλουμε να βεβαιωθούμε αν τα πράγματα από την εκφραστική κατάσταση μεταγράφονται στην εμπράγματη κατάσταση με ανοιχτότητα, φυσικά, προς τις εξαιρέσεις.

Σκέφτομαι την ανατολή και τη δύση του ηλίου, πέρα από κάθε επαληθεύσιμη παρατήρηση καθιερώθηκαν ως μεγάλα αφηγήματα· γεγονότα ανύπαρκτα υποστασιοποιήθηκαν μέσα μας και από μέσα μας.

Δεν επιχειρούμε να αποδομήσουμε κάτι, απεναντίας προσβλέπουμε σε φανέρωση των αποδομητικών στοιχείων, έτσι ώστε στη δυνατότητα αποδόμησης να βεβαιώνεται η αδυνατότητά της. Προσβλέπουμε να διαμεσολαβήσουμε συνθετικά και διαμορφωτικά στα θραύσματα.

Οι χρονικές υπογραφές των γεγονότων πρέπει να μας προβληματίζουν περισσότερο από τα ίδια τα γεγονότα.

Ο μόνος χρόνος στον οποίο έχεις δύναμη είναι το παρόν, οποιαδήποτε άλλη στιγμή σε εξουσιάζει ο χρόνος.

Ο μόνος χρόνος στον οποίο έχεις δύναμη σκέψη συμφύρεται με τον ενδογενή εμποδισμό για στοχασμό και δράση. Η αδυνατότητα ανάδυσης της καθαυτής νόησης του συναισθήματος στερεί τη συνεργατική διαλεκτική μεταξύ της έλλογης σκέψης και της νόησης του συναισθήματος. Το αποτέλεσμα είναι να παραμένει η δράση μόνο συναισθηματικά καθοδηγούμενη.

Βρισκόμαστε, λοιπόν, μπροστά σε υποτέλεια της λογικής και ηγεμονία της παρόρμησης. Διαφιλονικεί η παρόρμηση από θέση ισχύος στο παρόν, διασαλεύει το παρελθόν και υποθηκεύει το μέλλον είναι το παρόν, οποιαδήποτε άλλη στιγμή σε εξουσιάζει ο χρόνος.

Αν ανυψωθεί ο έρωτας σε αγάπη, τα έτερα πρόσωπα, δεν λογίζονται σαν δυο συνηρημένα υποκείμενα (εγώ και εσύ), αλλά ως νέα οντότητα μοναδική με υποστασιακό κύρος την ουσία των υποκειμένων (εμείς). Η αγκαλιά διαπλατύνεται, τα εγώ απαγκιστρώνονται από τον εαυτό τους, από τα αλλότρια και τα κοινωνικά ειωθότα, και ομογενοποιούνται σε παραδοτέα και παραδομένη γυμνότητα, θέτοντας σε φανέρωση την καταγωγική ειλικρίνεια της έκφρασης. Η νέα ταυτότητα του «εμείς» είναι μια αναγκαιότητα φυσική, ευπρόσδεκτη και επιδιωκόμενη, υπεράνω της υποκειμενικής υπόστασης –χωρίς να την καταργεί, μάλιστα την διαπλάθει– των συμβαλλομένων στη σχέση.

Κάθε φορά που ένας συγκλονισμός, μια έκπληξη, μια αμηχανία με κοιτά, τότε είναι ο καιρός να σκεφτώ ότι χάθηκα σ’ ένα ακίνητο παρόν και μια ασυγχρονία ανάμεσα στο Είναι, τον εαυτό μου και στα «εγώ». Μια προσωρινή διακοπή της χρονικής συνέχειας του προσώπου.

Η αληθινή ζωή δεν είναι απούσα, απών είναι ο εαυτός που θα την αναγνωρίσει για να ζήσεις αληθινά.

Ο άνθρωπος αδυνατεί να συγκροτηθεί με τους συνηθισμένους τρόπους. Η επιστροφή στην ενότητα απαιτεί στοχασμό και δράση. Ποιός είναι αυτός που θα στοχαστεί; το υποκείμενο αποκρίνεται μεγαλοφώνως λόγω βεβαιότητας· «εγώ» (μερική παρουσία του απόντος) είναι η απάντηση· αυτή είναι η πρώτη και κύρια απαιτούμενη δράση, είναι η ανατροπή της βεβαιότητας πως η ταυτότητα είναι εαυτότητα.

Ποιος είναι αυτός που θα ανατρέψει; ποιος είναι που μετανοεί; ποιος είναι αυτός που μας μαθαίνει να βαδίζουμε; ποιος είναι αυτός που μας θυμίζει ότι λησμονήσαμε κάτι; ποιος είναι αυτός που ακούει αυτή τη στιγμή και συναισθάνεται τι λέω; Ποιος έχει αδιάπτωτη συνέχεια στο χρόνο; Η μερική παρουσία του παρόντος και όχι αυτός που σε κάθε αποφασισμένη φωτογραφία (απέθαντη στιγμή), αυτοσκηνοθετώντας, καλύπτει το πρόσωπο αγνοώντας πως η παρουσία του απόντος φανερώνει την κρυφιότητα και κλητεύει σε εμφάνιση την ελλοχευτική αγωνιώδη μυχιότητα. Είναι ο ίδιος που «αγνοεί» πως ο θεατής αναγνωρίζει στην παρουσία κάποιους εκ των πρωταγωνιστών της βιωματικής οδύνης. Αυτή η εν επιγνώσει συγγνωστή «άγνοια» είναι που τον καθιστά καχύποπτο έναντι των δικών του προθέσεων και έναντι του «άλλου» ως μορφή και υπόσταση. Εδώ αυτοϋπονομεύεται εν τω γεννάσθαι η συνάντηση και περατούται, αρνούμενη να αναχθεί σε ηθική σχέση, και γίνεται αδιάλειπτα διαπραγματεύσιμη συναλλαγή μέσω του συμβιβασμού, με άλλα λόγια γίνεται κτήση και κατοχή πραγμάτων.

…Η προϋπόθεση δεν είναι όρος, είναι αρχή που θέτει όρους. Οι προϋποθέσεις, όταν θέτουν όρους, οφείλουν να μην τους αγιάζει ο σκοπός αλλά οι όροι να ιερώνουν το σκοπό. Η επίγνωση της προϋπόθεσης προδικάζει την ηθική διάσταση κάθε εγχειρήματος. Η επίγνωση της προϋπόθεσης καθαιρεί τον διλληματικό χαρακτήρα μιας πρότασης.

Η διάκριση των προϋποθέσεων είναι δυσκολότατη υπόθεση· επί παραδείγματι, στο ρητό «Μέτρον ἄριστον» φαίνεται το μέτρον να είναι η προϋπόθεση του αρίστου, ωστόσο οφείλουμε να σκεφτούμε ότι η οδηγία ορίζει αυθαίρετα μια ορισμένη ποσοτική επιταγή χρήσης και διαλανθάνει της προσοχής της το ποιόν του χαρακτήρα και η ένταση του μορφοποιητικού παράγοντα της ενέργειας που θα καθορίσει την ποσοτική κατανομή της πράξης.

Δεν σκεφτόμαστε με τις λέξεις, χωρίς τις λέξεις δεν μπορούμε να σκεφτούμε. Ας αναλογιστούμε λοιπόν τι σημαίνει «βρίσκεις τον εαυτό σου» όταν δεν θυμάσαι πράγματα που δεν ξέχασες ποτέ.

…Εν τέλει, δυνάμεθα να θανατώσουμε το θνήσκειν πληρώνοντας τη ζωή μας με αγάπη για τον «άλλον», αυτόν που μας καλεί να ανοιχτούμε σε μια νέα μορφή σχέσης που διασπά τους περιορισμούς της, αντιθετικά προς την καταβύθιση, και εξυψώνεται στο μέτρο του συμπαντικού ανθρώπου. Δεν είναι μια σχέση με τον άλλον, είναι μια σφοδρή ευθεία αναμέτρηση της σχέσης με τη σχέση, όπου το τρόπαιο εν τω γεννάσθαι διακόπτει την αναμέτρηση, μετατρέποντάς την σε πληρότητα εαυτού.

Κάθε μέρα κατασκευάζουμε την εικόνα μας, δαπανούμε χρόνο για να παρουσιάσουμε μια εικόνα που δεν είναι δική μας, το καταδεχόμαστε αυτό και παριστάνουμε τους αξιοπρεπείς· κανένας που δεν δίνει την πραγματική του εικόνα στους άλλους δεν έχει το δικαίωμα να ισχυρίζεται πως έχει αξιοπρέπεια. «Είμαι ο εαυτός μου», η πιο αναξιόπιστη φράση που έχει εκστομιστεί.

…για μένα τώρα η ζωή δεν έχει νόημα γιατί λείπουν οι άλλοι, λείπει ο άλλος, αυτός που θα κοιτάξω ίσια στα μάτια και θα δω την ομορφιά μέσα του, λείπει ο άλλος που θα με σηκώσει όταν πέσω, που θα δούμε μαζί το λυκαυγές, λείπει ο άλλος που θα μ’ ερωτευτεί και θα με κάνει να θυμάμαι, λείπει ο άλλος να του δώσω την αγάπη που ξεχειλίζει μέσα μου, λείπει ο άλλος που με κάνει ανθρώπινο, λείπει ο άλλος, λείπει το νόημα της ζωής.