Καμιά φορά φιλοσοφώ για να αντέξω το άχθος μέσα μου.
Καμιά φορά φιλοσοφώ για να αντέξω το άχθος μέσα μου.
Μετά την εξαιρετική αποδοχή που επιφύλαξε το αναγνωστικό κοινό στο μυθιστόρημα Μάργκινους Μόριους, ο συγγραφέας Στέλιος Χαλκίτης έρχεται να «ταράξει» για άλλη μια φορά τα λογοτεχνικά νερά με την έκδοση του δεύτερου βιβλίου του Ο Λούσηρος. Μέσα από τις σελίδες του, ξεφυλλίζει κοινωνικές συμβάσεις και ανατρέπει κοινωνικές παραδοχές φιλοδοξώντας να μας προβληματίσει και να μας κάνει να αναθεωρήσουμε βεβαιότητες. Ουσιαστικά όμως μας προκαλεί να μετασχηματίσουμε τη θλίψη και την αμηχανία σε δύναμη και ορμή ώστε να διεκδικήσουμε μια κοινωνία με ανθρωποκεντρικά χαρακτηριστικά.
Λούσηρος, σύμφωνα με τον Στέλιο Χαλκίτη, είναι το ακαταχώριστο όνομα ενός ήρωα τον οποίο καλείται να ανακαλύψει ο αναγνώστης. Είναι η μυστική φωνή του νοήματος, η κύρια έννοια του βιβλίου…
Κύριε Χαλκίτη τι συγκρίσεις ή συσχετισμούς μπορεί να κάνει ο αναγνώστης μεταξύ Λούσηρου και Μάργκινους Μόριους;
Κάθε αναγνώστης διαχειρίζεται κατά μοναδικό τρόπο το ανάγνωσμά του· μπορεί να κάνει τις δικές του συγκρίσεις και συσχετισμούς ανάλογα με τις συνάφειες των δικών του βιωμάτων και μπορεί να ανακαλύψει βαθύτερες επιδιώξεις του συγγραφέα άγνωστες ενδεχόμενος ακόμα και σ’ αυτόν τον ίδιο – τον συγγραφέα. Ωστόσο πρέπει να υπογραμμίσω το προφανές, ότι στο «Λούσηρο», «αντί εισαγωγής», παρατίθεται μια παράγραφος που υπογράφεται από τον Οδυσσέα Στεφάνου, τον κεντρικό ήρωα του «Μάργκινους Μόριους», με βασική πρόθεση να φωτοσκοπηθεί σε μεγαλύτερο βάθος ο εμβληματικός ρόλος της μάνας.
Είπατε σε μια συνέντευξή σας τα νοήματα που αποκομίζει κανείς από ένα βιβλίο επιδέχονται πολλαπλές αναγνώσεις. Εσείς πως θα περιγράφατε το νέο βιβλίο σας;
Ο «Λούσηρος» είναι ένα ζωντανό μυθιστόρημα, ανοιχτό, δηλαδή επιδέχεται ποικιλόμορφη ερμηνεία. Θα το χαρακτήριζα κοινωνικό με προεκτάσεις ψυχογραφικές και ηθικοπλαστικές, χωρίς όμως να επεμβαίνει αφήνοντας τον αναγνώστη ελεύθερο να διαλέξει την πορεία, αλλά και φιλοσοφικές με ειδική μα όχι πρωτεύουσα στόχευση. Επί παραδείγματι, περιγράφεται μια παράδοξη και παράξενη σχέση όπου κυριαρχεί το ερωτικό στοιχείο, όχι με τη μορφή και έννοια ευτελών και επισφαλών παρωθήσεων του αισθησιακού και εξιδανικευτικού στοιχείου αλλά με τη δεσμευτική σύμβαση της εξαγνιστικής απογύμνωσης των υποστάσεων, διαλύοντας και μετουσιώνοντας το «εγώ» και το «εσύ» σε «εμείς». Στην κορύφωση της ερωτικής συνομιλίας περιγράφεται η λαχτάρα του «εμείς» να αναπνεύσει όλη τη ζωή μέσα σε λίγες εξαγνισμένες στιγμές. Δηλαδή σκιαγραφείται η επιτακτική ανάγκη και αγωνία το «εμείς» να στερήσει από το θάνατο το ανέντιμο και άδικο θράσος του να επιλέγει τη στιγμή της αφάνισής του.
Συγγραφικός στόχος σας είναι η ρεαλιστική αποτύπωση της πραγματικότητας ή η ανάδειξη της σχέσης μεταξύ αλήθειας και ψέματος, συνείδησης και πραγματικότητας ή ακόμη και του παράδοξου που προβληματίζει την καθημερινή λογική μας;
Ο τρόπος που περιγράφει ο συγγραφέας, νομίζω, έχει σημασία, αν υπάρχει αλήθεια όχι τόσο σ” αυτά που γράφει αλλά και σε όσα δεν γράφει, που ωστόσο ο αναγνώστης τα έχει αναγνωρίσει και τα έχει καταστήσει ήδη συναφή. Σε κάθε περίπτωση η επικέντρωσή μου σε κοινωνικά ζητήματα λειτουργεί περίπου σαν ηχώ της κοινωνικής αγανάκτησης. Μέσα στην πραγματικότητα που βιώνουμε υπάρχουν ανέκαθεν τα σιαμαία αδέλφια, η αλήθεια και το ψέμα. Είναι ανάγκη να δείξουμε τη σαθρότητα της βεβαιότητας των ορισμών, την ανοησία της προκατάληψης, την αδυναμία του ανθρώπου να προβεί σε αυτοθέλητες ενέργειες. Όλα και όλοι μάς διατάζουν και εμείς απλά εκτελούμε. Πώς είναι δυνατόν να σκεφτόμαστε ανθρωποκεντρικού τύπου συλλογικότητες και κοινωνίες όταν εμείς, τα συλλογικά υποκείμενα, λειτουργούμε αυτοκαταστροφικά;
Πως θα προσδιορίζατε το δικό σας αξίωμα της αληθοφάνειας. Παρατηρείτε ή αναπαράγετε αντικειμενικά και αμερόληπτα την κοινωνική και υλική πραγματικότητα που μας περιβάλλει;
Σχεδόν όλα σήμερα, από τις διαπροσωπικές, τις διυποκειμενικές σχέσεις των ανθρώπων μέχρι τα αρχιτεκτονικά σχέδια, κυριαρχούνται από επιτηδευμένη αληθοφάνεια που μέσω της μίμησης έχουν δημιουργήσει δυναμικά ευστάθειας. Αυτά παρατηρώ και προσπαθώ να αναπαράγω, προφανώς με σχετική αντικειμενικότητα, διότι η παρατήρηση είναι κατάσταση της συνείδησης που δεν κατορθώσαμε δυστυχώς να την έχουμε σε διαρκή λειτουργία.
Το γεγονός ότι το Μάργκινους Μόριους, μπήκε από την πρώτη στιγμή στη λίστα των ευπώλητων βιβλίων τι σημαίνει για εσάς; Έχουμε πλέον στενότερη επαφή με το βιβλίο; Αναζητούμε ενδεχομένως ποιοτικά βιβλία που ξεφεύγουν από την πεπατημένη των λαϊκών μυθιστορημάτων ή των βιβλίων της… παραλίας;
Το ότι μπήκε αμέσως το «Μάργκινους Μόριους» στη λίστα των ευπωλήτων ήταν μια ώθηση για μένα να συνεχίσω με περισσότερη ορμή στο «Λούσηρο» που τον υποδέχθηκε το κοινό με την ίδια θέρμη –ίσως και περισσότερη γιατί ήδη γνώριζαν το πρώτο μου βιβλίο– και συνεχίζω… Συμφωνώ με την εκδοχή που αναφέρατε, οι αναγνώστες σήμερα νομίζω ότι στρέφονται στο βιβλίο που έχει κάτι να τους πει και συνάμα να τους ψυχαγωγήσει.
Αν και είναι σύντομα ακόμη αλλά προγραμματίζετε κάτι άλλο; Έχετε κάποια άλλα σχέδια;
Για τον συγγραφέα δεν υπάρχει χρόνος κενός, γράφει συνεχώς. Γράφω το τρίτο μου μυθιστόρημα αυτή τη στιγμή και παράλληλα ένα δοκίμιο φιλοσοφικής φύσης. Υπενθυμίζω πως δεν είμαι φιλόσοφος, είμαι ένας συγγραφέας, ένας κακοπαθημένος πολίτης του κόσμου που καμιά φορά φιλοσοφεί για να μπορέσει να αντέξει το άχθος μέσα του.