Η Αγγλική έκδοση του «Μάργκινους Μόριους» και η ολοκλήρωση οσονούπω της συγγραφής του τρίτου βιβλίου του με τίτλο «De Profundis, Αναμάρτητοι Έρωτες» εξασφάλισαν απλώς το στοιχείο της επικαιρότητας στη συνέντευξη με τον Καλύμνιο συγγραφέα κ. Στέλιο Χαλκίτη. Γιατί πάντα υπάρχουν λόγοι για να συνομιλήσεις με έναν πνευματικό δημιουργό, πόσο μάλλον όταν η θεματογραφία του αφορά σε φιλοσοφικά και κοινωνικά θέματα, συμβάλλοντας πολλές φορές στην αναθεώρηση των πάσης φύσεως βεβαιοτήτων.

«Θέτει με μυθιστορηματική μορφή “βαθιά” νοήματα της ζωής, ωθώντας σε να ξεφύγεις από τις δεσμεύσεις και να αυτοπροσδιοριστείς, να αναζητήσεις τον εσώτατο εαυτό σου και εκεί να προσπαθήσεις να λύσεις τα προβλήματα της ζωής» έχει γράψει για το πρώτο του βιβλίο η φιλόλογος, MSc Ιστορίας – Αρχαιολογίας ΑΠΘ κ. Στέλλα Ν. Χατζηκυριακάκη-Χατζηγεωργίου.

Ο Στέλιος Χαλκίτης συνήθιζε να γράφει από μικρό παιδί, κρατώντας σημειώσεις ακόμη και στη χαρτοσακούλα του μανάβη και έχει ταξιδέψει αρκετά (Ινδίες, Θιβέτ, Ιμαλάια, Αγ. Όρος κ.α.) σε μια προσπάθεια να βρει απαντήσεις στις υπαρξιακές του ανησυχίες. Συχνά προσκαλείται σε πνευματικά ιδρύματα, φιλοσοφικά συμπόσια ή άλλες εκδηλώσεις όπου δίνει διαλέξεις φιλοσοφικού ή ψυχολογικού χαρακτήρα που τυγχάνουν μεγάλης αποδοχής από το ευρύ κοινό και τα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας.

«Ο συγγραφέας είναι μόνο συγγραφέας» συνηθίζει να δηλώνει ο ίδιος αρνούμενος κάθε αναφορά στις εγκύκλιες σπουδές του.

Προσωπικά διαβάζοντας και τα δυο συγγραφικά του πονήματα, («Μάργκινους Μόριους» και «Ο Λούσηρος» από τις εκδόσεις «ΖΗΤΗ»), ένιωσα πως μια ανάγνωση δεν φτάνει. Είναι από τα βιβλία που θέλουν και δεύτερη, για να τα ακουμπάς στο στήθος και να παίρνεις τις λέξεις στην καρδιά σου.

«Στεφανάκι, οι άνθρωποι που κατέκτησαν την αλήθεια δούλευαν πάντα γι’ αυτούς που θα έρχονταν μετά, ποτέ για τον εαυτό τους. “Αν κατάφερα και είδα μακρύτερα από άλλους είναι επειδή πάτησα στους ώμους γιγάντων” είπε ο γίγαντας Ισαάκ Νεύτων». Σ’ αυτή ακριβώς τη φράση (απόσπασμα από το βιβλίο «Ο Λούσηρος») θεωρώ πως μπορεί κανείς να βρει τις απαντήσεις για την εντυπωσιακή απήχηση των βιβλίων σας στον κόσμο. Φωτίζεται με τον δικό σας τρόπο προαιώνιες αλήθειες, βοηθώντας τους αναγνώστες σας να δουν μακρύτερα, να δουν καθαρότερα.

Επειδή κι εσείς μέσα από τα διαβάσματα και τα βιώματά σας, θα “πατήσατε σε ώμους γιγάντων” νιώθετε ως ένας κρίκος της γνώσης ώστε αυτή να συνεχίσει το ταξίδι της στο χρόνο; Ο συγγραφέας δεν ικανοποιεί κι αυτός κάποια βαθύτερη ανάγκη αφηγούμενος ιστορίες, πέρα από το να “δείξει” το δρόμο στους συνανθρώπους του;

«Θα συμφωνήσω μόνο υπό την έννοια πως δεν υπάρχει σε μια αλυσίδα άχρηστος κρίκος. Ωστόσο συγγράφω για μένα και όχι για να μεταδώσω γνώση, δεν γνωρίζω καν αν η οπτική μου για τα πράγματα θα παραμείνει σταθερή. Κατά τη γνώμη μου, στη συγγραφή δεσποτεύει μια εσωτερική και επιτακτική ανάγκη που τείνει στην αυθορμησία να απελευθερωθούν τα ανέκπτωτα. Αν η επιδίωξη αυτή μεταδίδει στους αναγνώστες κάτι ωφέλιμο αυτό είναι καλό».

Πολλές φορές, ενώ η αλήθεια είναι τόσο ευδιάκριτη και η ψυχή μας την αντιλαμβάνεται, δεχόμαστε αδιαμαρτύρητα τους παραμορφωτικούς φακούς που κάποιοι εσκεμμένα βάζουν μπροστά στα μάτια μας. Κι έρχεται μια στιγμή που συναντιόμαστε με βιβλία, όπως καλή ώρα τα δικά σας. Θέλω εσείς να προσθέσετε τη συνέχεια, βάσει των όσων οι αναγνώστες σας, σας έχουν εκμυστηρευτεί…

«Οι αναγνώστες μου όταν διαβάζουν επί παραδείγματι στο «Ο ΛΟΥΣΗΡΟΣ» «Αν είσαι κάποια ή κάποιος με κοιλιά γεμάτη άρτους, πατσάδες, και πλακούντες ψυχών που δεν αγαπάς τον άνθρωπο, κάνεις πως πιστεύεις στον Θεό, λαθροβιείς χωρίς αξίες κρυπτόμενος στον ίσκιο των αρχών, κάνεις πολτό τις συνειδήσεις, υπακούς στα κελεύσματα, δεν πατάς ποτέ ανορθόδοξα σε παράξενους δρόμους που φιλοξενούν ζωές, δεν γεύεσαι το πικρομέταλλο της αμφιβολίας, αν ελπίζεις ακόμα στη λύτρωση, αν είσαι μια εξοχότητα κακίας, ένας στολισμένος ύπατος, τότε σταμάτα εδώ. Μη ξεφυλλίζεις άλλο τις σελίδες, διότι μετ’ ολίγον τα ροδοπέταλα γίνονται σκληρά σαν ξύλα και τα ξύλα έχουν ακίδες». Όταν λοιπόν διαβάζουν αυτά, κατ’ ιδίαν, και σε μέσα μαζικής δικτύωσης μιλούν για εσωτερική αναμέτρηση και συντριβή, τα θέματα των βιβλίων παρουσιάζουν μεγαλοφώνως την αδήριτη πραγματικότητα, τη συνήθεια και το συμβιβασμό. Ωστόσο οι ήρωες δείχνουν τη δυνατότητα, και η πραγματικότητα αλλάζει μόνο μέσα από τη δυνατότητα. Αυτό περιέχει συντριβή, ωστόσο μετά κάτι φωτεινό διαμορφώνεται».

Έχετε πει πως η επικέντρωσή σας σε κοινωνικά ζητήματα, λειτουργεί περίπου σαν ηχώ της κοινωνικής αγανάκτησης. Μια κοινωνική αγανάκτηση όμως που, ειδικά στην εποχή μας (οικονομική κρίση), υποβόσκει για μεγάλο χρονικό διάστημα και παραμένει ανεξήγητα σε λανθάνουσα μορφή. Πως αιτιολογείτε εσείς αυτή την κατάσταση;

«Έχετε δίκιο. Είναι σ’ όλους μας γνωστό πως ο υπερκαταναλωτισμός και το διαρκές κυνήγι του κέρδους μάς οδήγησαν σε έναν ηθικό και υπαρξιακό σκοταδισμό. Εδώ δεν πρέπει να δούμε μόνο την επιφάνεια ή το βάθος, αλλά τη μεταξύ τους σχέση, το αποτέλεσμα ήταν αίτιο που ξανά οδήγησε σε περισσότερο οικτρά αποτελέσματα. Η κρίση στη χώρα μας είναι προπαντός υπαρξιακή. Ο φόβος να αναμετρηθούμε με την εσωτερικότητά μας ήταν ο μορφοποιητικός και ο εξωθητικός παράγοντας που συμπεριφερθήκαμε αυτοκαταστροφικά. Σε κάποιο βάθος αυτό το συναισθανόμαστε, δηλαδή νιώθουμε μια συνυπευθυνότητα και δεν αντιδρούμε, επίσης μην ξεχνάτε ότι εδώ υπάρχει και σύγκρουση καθήκοντος, και επαναλαμβάνουμε το μακάριο απόφθεγμα «θα πάνε άλλοι» και τελικά όλοι εκδηλώνουμε μια παράδοξη και παράξενη αδράνεια. Βέβαια, κατανοώ πως η αλήθεια στην εγγενή της οξύτητα δεν είναι διαχειρίσιμη και φυσικά θα υπάρξουν διαφωνίες».

Στο «Μάργκινους Μόριους» οδηγείτε τον αναγνώστη σε μια αναθεώρηση των αξιών και των αρχών. Στο καινούργιο πόνημά σας, σας έχω ακούσει να λέτε πως αφιερώνετε μεγάλο μέρος στο διαχωρισμό της ζήλειας και του φθόνου. Πόσο διακριτή είναι η διαφορά ανάμεσα σε τέτοιου είδους έννοιες;

«Οι λέξεις είναι τα ονόματα των εννοιών και όταν δεν χρησιμοποιούμε τις σωστές λέξεις, ανωδυνοποιούμε συμβάντα ή και γεγονότα ή αντίθετα εξυψώνουμε άλλα που δεν τους πρέπει. Οι διαφορές μεταξύ των εννοιών είναι άλλοτε ευδιάκριτες και άλλοτε δυσδιάκριτες. Στη ζήλια και στο φθόνο που αναφέρεστε, έχουμε ένα κραυγαλέο παράδειγμα ανωδυνοποίησης μιας τραγικής κατάστασης που λέγεται εξουσιαστικότητα και κυριαρχικότητα. Δεν είναι το ίδιο να λες «ζηλεύει τη γυναίκα του ο καημένος» με το να λες «φέρεται στη γυναίκα του εξουσιαστικά και κυριαρχικά». Και το εξηγώ καλύτερα, ζήλια είναι «να θέλω αυτό που έχεις» και φθόνος είναι «να μην θέλω να έχεις εσύ αυτό που έχεις», ας το ‘χει οποιοσδήποτε άλλος αλλά όχι εσύ. Βλέπετε, σύμφωνα με τους ορισμούς, ζήλια ή φθόνο στη σχέση ενός ανδρόγυνου όπου ο ένας απαγορεύει τα πάντα στον άλλο; Η απάντηση είναι όχι, εξουσιαστικότητα υπάρχει και αυτή η λέξη δεν είναι ανώδυνη».

Είναι αλήθεια ότι η σημαντικότερη ηλικία για έναν συγγραφέα είναι η παιδική ηλικία;

«Για όλους η σημαντικότερη ηλικία, και αυτή που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την μετέπειτα πορεία μας στη ζωή, είναι η παιδική. Τότε αρχίζουμε να απομακρυνόμαστε από την εαυτότητά μας και να δημιουργούμε τις πρώτες ταυτότητες τις περισσότερες φορές καθ’ υπόδειξιν των γονιών μας».

Ως παιδί που ζήσατε τα παιδικά σας χρόνια στην Κάλυμνο, υπάρχει κάτι που τη σημάδεψε και ως εκ τούτου επηρέασε και τη συγγραφική σας πορεία;

«Προσωπικά όλα τα συμβάντα και τα γεγονότα της παιδικής μου ηλικίας ζητούν συνεχώς αναψηλάφηση των βεβαιοτήτων, γι’ αυτό γράφει ο συγγραφέας. Ωστόσο υπάρχει ένα γεγονός που με συγκλόνισε, ήταν όταν είδα να περνάει μπροστά μου μια κηδεία με ένα μικρό αγόρι. Αυτό νομίζω το γεγονός ήταν καθοριστικό να μελετήσω κάτι που κάνω μέχρι σήμερα σε βάθος, το θάνατο».

Και στα δυο βιβλία σας οι ιστορίες των ηρώων σας, εκτυλίσσονται- κατά ένα μεγάλο μέρος- σε ένα απομακρυσμένο νησί του Αιγαίου; Είναι αυτό το νησί η Κάλυμνος; Τα γεγονότα που περιγράφονται έχουν κάποια σχέση με την πραγματικότητα;

«Πολλά στοιχεία που αναφέρω στα βιβλία μου έχουν σχέση με την Κάλυμνο, άλλωστε έχω ακούσει πολλές φορές να μου αναφέρουν περιστατικά ή ακόμα και πρόσωπα που αναγνωρίζουν οι αναγνώστες. Φυσικά το στοιχείο της μυθοπλασίας είναι πάντοτε παρόν».

Γράφετε εδώ και πάρα πολλά χρόνια, ασχέτως αν πολύ πρόσφατα δυο βιβλία σας είδαν το φως της δημοσιότητας. Παράλληλα διαβάζετε μανιωδώς. Ποια είναι η σχέση γραφής-ανάγνωσης;

«Την απάντηση τη δίνει ο μικρός Οδυσσεάς στο Μάργκινους Μόριους στη δασκάλα του, «αν γράφανε κυρία τα ζώα θα ήταν σαν τους ανθρώπους…» Με το διάβασμα και το γράψιμο μεταδίδεται η γνώση και εξελίσσεται. Η δική μου σχέση με τα βιβλία είναι μια σχέση ζωής, διαβάζω και γράφω διαρκώς και αυτό «ενοχλεί» τους γύρω μου».

Τα ταξίδια που κάνατε έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στη συγγραφή των βιβλίων σας; Πόσο μπορούν να επηρεάσουν την ψυχοσύνθεση και την κουλτούρα ενός συγγραφέα;

«Βέβαια, τα ταξίδια, η επαφή με διαφορετικές κουλτούρες, λειτουργούν διαμορφωτικά στο χαρακτήρα, μοναδική απαίτηση είναι να υπάρχει μια ανοικτότητα στα πράγματα, γιατί πολλές φορές βρίσκεις αυτό που δεν έψαχνες και εναπόκειται σ’ εσένα να αναγνωρίσεις την ωφέλειά του».

Πώς νιώθετε που το πρώτο σας βιβλίο «Μάργκινους Μόριους» κυκλοφορεί ήδη στα αγγλικά;

«Χάρηκα για την Αγγλική έκδοση του «Μάργκινους Μόριους», ετοιμάζονται και οι μεταφράσεις σε Ιταλικά και Γαλλικά. Ξέρετε, για τον συγγραφέα είναι σημαντικό να εκτιμούν τα βιβλία του έξω από τα ενδοκοινωνικά όρια της χώρας του ξένοι εκδοτικοί οίκοι με διαφορετική κουλτούρα»

Ετοιμάζετε ήδη το τρίτο σας βιβλίο με τίτλο «De Profundis, Αναμάρτητοι Έρωτες». Πάλι ένας ιδιαίτερος τίτλος. Μπορείτε να μας προϊδεάσετε-προδιαθέσετε σχετικώς;

«Το «De Profundis, Αναμάρτητοι Έρωτες» είναι ένα μυθιστόρημα ομολογουμένως ανατρεπτικό. Συνθέτει ψηφιδωτά τους χαρακτήρες και τα γεγονότα που περιγράφονται για να φανεί η πραγματική εικόνα του κόσμου και σπρώχνει έντονα νοσηρές βεβαιότητες. Μέσα από την ιστορία πέντε σύγχρονων βασικών ηρώων ξεκινά από το σήμερα, τρέχει πίσω στα χρόνια του Ιησού και επιστρέφει στο αύριο».

Αφού σας ευχαριστήσω πάρα πολύ για το χρόνο που διαθέσατε να μου απαντήσετε στις ερωτήσεις μου, θα ήθελα ο τελευταίος λόγος να είναι δικός σας.

«Κυρία Νανάκη εγώ σας ευχαριστώ, ήπιαμε τον καφέ μας και είπαμε ήδη αρκετά, μακάρι να είναι και χρήσιμα. Σας ευχαριστώ πολύ».

Σημ:

Το «Μάργκινους Μόριους» από την ημέρα της πρώτης παρουσίασής του στις 26 Μαΐου 2012 στην 9η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου στη Θεσσαλονίκη, σε ένα μόνο μήνα της κυκλοφορίας του, βρέθηκε στη λίστα των ευπώλητων βιβλίων (best seller) της εφημερίδας ΤΟ ΒΗΜΑ της 1ης Ιουλίου 2012 στο τμήμα «βιβλία+ιδέες»

«Ο Λούσηρος» κυκλοφόρησε στις 19 Μαΐου 2013, στο πλαίσιο της 10ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου στη Θεσσαλονίκη, με εξαιρετική απήχηση στο αναγνωστικό κοινό. Για το βιβλίο μίλησαν ο Μιλτιάδης Παπανικολάου, Καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης – Κοσμήτορας Φιλοσοφικής Σχολής Α.Π.Θ., ο Παναγιώτης Δόικος, Αν. Καθηγητής Φιλοσοφίας Α.Π.Θ. και η Μαρία Τριανταφυλλίδου, Αρχιτέκτων Μουσειολόγος, Διευθύντρια Διοίκησης Μ.Μ.Σ.Τ.

Επίκειται η έκδοση του μυθιστορήματος με τίτλο «De Profundis, Αναμάρτητοι Έρωτες» και ενός θεατρικού έργου. Επίσης, σε αναμονή βρίσκονται ένα μυθιστόρημα, μια φιλοσοφική πραγματεία και δυο φιλοσοφικά δοκίμια.